Khoảng thập niên 2000 máy khoan từ còn là một loại thiết bị xa lạ với người sử dụng do lúc đó hàng hóa chủng loại it nhưng giá thành rất cao. Ngày nay máy khoan từ gần như được ứng dụng rộng rải trong tất cả các lĩnh vực gia công kim loại.
Người sử dụng có thể xem nó là một loại “thiết bị phổ thông”. Tuy nhiên để hiểu rỏ về chức năng công dụng của máy thì không phải ai cũng biết. Vậy những điều cần biết về máy khoan từ là gì?
I. Tại sao mũi khoan từ bị vỡ hoặc bị cùn ?.
– Nguyên nhân chính dẫn tới sự mau vỡ của mũi khoan từ là người sử dụng cho cắt với bước tiến (feed) quá nhanh, nghĩa là người sử dụng cố gắn ép lực cắt qúa lớn vào chi tiết cần cắt.
– Nguyên nhân chính dẫn tới sự mau cùn của mũi khoan từ là người sử dụng cho cắt với một bước tiến (Feed) quá chậm.nghĩa là người sử dụng tác động lực cắt quá nhỏ vào chi tiết cần cắt.
Cả 2 nguyên nhân trên đều làm giảm tuổi thọ của mũi cắt và máy khoan từ và hư hỏng đế từ. Nhằm kéo dài tuổi thọ của mũi và máy, người sử dụng cần áp dụng một bước tiến cắt (cutting feed ) phù hợp với tốc độ cắt (cutting speed ), vật liệu cắt và duy trì ổn định trong suốt quá trình cắt.
2. Tại sao phải làm sạch phôi cắt từ mũi cắt trước khi cắt lỗ mới?
Nếu không làm sạch phôi cắt trước khi cắt lỗ mới thì phôi cắt mới sẽ tiếp tục chồng lên phôi củ thành một khối quấn quanh mũi cắt, tạo lực quán tính lớn có thể làm vỡ mũi cắt và gây quá tải cục bộ cho máy.
3. Khi nào nên sử dụng máy khoan từ?.
– Khi nhu cầu tiến độ công việc nhanh và cần lỗ xuyên qua vật liệu (trên 32mm).
– Khi nhu cầu cần di chuyển linh hoạt ở công trường.
– Trên những vị trí mà không thể dùng máy khoan thường được (Drill press), máy khoan từ sẽ cho phép khoan đứng, khoan ngang, khoan ngược, khoan trên đường ống…
– Khi thực hiện những lỗ có đường kính lớn mà mũi khoan thường khó tìm hoặc không làm được.
Ghi chú: phôi có độ dày ít nhất 12mm.
4. Có thể sử dụng máy khoan từ để khoan trên đường ống?
Mặt ngoài đường ống dạng hình cung, trong khi mặt đế từ dạng hình phẳng. Do đó để có thể khoan trên đường ống người dùng phải làm thêm một bộ đồ gá thích hợp với mặt cong của ống.
– Bộ đồ gá máy khoan từ phải đãm bảo tính an toàn, tốt nhất nên có dây đai hoặc dây xích để cố định thật vững chặc trên thân ống.
– Tấm thép dùng làm đồ gá có độ dày ít nhất là 12mm. Xem thêm bài Đồ gá cho máy khoan từ
5. Làm thế nào để máy khoan từ khỏi trượt hoặc hở đế từ?.
– Giữ bề mặt tiếp xúc giữa đế từ và chi tiết cần cắt luôn sạch sẽ, vì nếu có nhiều phôi cắt thì mạch từ không được khép kín, lực giữ sẽ giảm làm hở đế từ.
– Phải dùng dây an toàn cố định máy khoan từ trong các trường hợp cắt trên dầm, trên ống, trên cao…dây đai an toàn có tác dụng cố định máy vững chắc hạn chế tai nạn xảy ra nếu mất nguồn điện đột ngột.
– Dây an toàn còn có tác dụng không gây hở đế từ (nhất là khi dùng mũi khoan xoắn lớn) và không làm vỡ mũi cắt khi đế từ bị hư mà động cơ vẫn quay.
Xem thêm bài công dụng của dây an toàn trong máy khoan từ
6. Mục đích của mạ thêm ( tẩm thêm) lên mũi cắt làm từ thép đặc biệt là gì?
Mũi cắt thông thường được làm từ thép gió M2 (High Speed Steel HSS) cho phép cắt các vật liệu có độ cứng dưới 275 BHN (Brinell hardness number), nếu trường hợp mạ thêm (tẩm thêm) Titanum nitride hoặc chất tương đương lên mũi cắt M2 sẽ cho phép cắt các vật liệu lên tới 325 BHN. Trong trường hợp vật liệu cắt có độ cứng trên 350 BHN khuyến cáo nên dùng loại mũi M42 (Cobalt Steel) có mạ thêm (tẩm thêm) Titanum nitride.
7. Cây định tâm cho mũi cắt có tác dụng gì?
Cây định tâm có 3 tác dụng chính :
– Định tâm của lỗ cần cắt
– Đẩy lỏi cắt (phần nằm trong mũi khoan từ) khi xong hành trình cắt.
– Đóng kín lỗ cấp nước làm mát đối với loại đầu kẹp mũi có chức năng làm mát
Ghi chú : nếu cây định tâm không đẩy lỏi cắt ra được thì nên xem lại có thể mũi khoan từ bị cùn hoặc sứt mẻ. Nên thay mũi khác.
8. Có cần thiết sử dụng nước làm mát?
– Luôn sử dụng nước làm mát trong quá trình sử máy khoan từ giúp kéo dài tuổi thọ của mũi cắt, khi sử dụng nước làm mát thì việc cắt thậm chí còn dễ dàng hơn là không dùng nước làm mát. Xem thêm bài Đầu kẹp mũi khoan từ
9. Nếu máy khoan từ hư hỏng nên sửa chữa ở đâu?
– Nếu máy khoan từ bị sự cố hoặc hư hỏng nên liên hệ với nhà cung cấp hoặc đại lý ở địa phương để được thay thế các phụ tùng chính hãng, điều này giúp người sử dụng máy được an toàn và khỏi phải trả giá những điều không mong muốn.
Ghi chú: Những điều cần biết về máy khoan từ này chỉ giải thích một phần nào đó về chức năng của máy, người sử dụng có thể tham khảo thêm các tài liệu từ nhà sản xuất nhằm thỏa mản những thắc mắc của mình.